Code Smell & Refactoring ตอนที่ 3
จากครั้งที่แล้ว เรารู้จัก ประเภทของ Code Smell ไป 2 ประเภทแล้วนะครับ ในครั้งนี้เราจะมาเล่าเกี่ยวกับประเภทของ Code Smell ที่เหลือกัน

3. Code Smell แบบเด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว (Change Preventers)

หลายท่านคงเคยได้ยินคำว่า Butterfly Effect ซึ่งคำนี้มันคือส่วนหนึ่งของทฤษฎีความยุ่งเหยิง (chaos theory) ถูกเสนอโดย ศาสตราจารย์เอ็ดเวิร์ด ลอเรนซ์ ได้เคยตั้งคำถามว่า   การกระพือปีกของผีเสื้อในประเทศบราซิลก่อให้เกิดพายุทอร์นาโดในรัฐเท็กซัสได้หรือไม่? อันเป็นที่มาของแนวคิดที่โด่งดังไปทั่วโลกในนาม “ปรากฏการณ์ผีเสื้อขยับปีก”(Butterfly Effect) แต่คนไทยจะคุ้นเคยกับสำนวนของ พอล ดิแรก นักฟิสิกส์รางวัลโนเบลว่า เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว นั่นแหละครับ ซึ่งมีความหมายเดียวกัน แต่แนวคิดเช่นนี้ไม่ใช่เพิ่งถูกคิดแค่ในปัจจุบัน ในอดีตสำนักปรัชญาในอินเดียโบราณเสนอ ตาข่ายของพระอินทร์(Indra’s net) กล่าวถึงตาข่ายของพระอินทร์  ซึ่งถักไว้ด้วยแก้วมณีต่างๆ แต่ละเมล็ดสะท้อนให้เห็นแสงของกันและกันโยงใยเป็นปัจจัยต่อกัน  โดยตาข่ายของพระอินทร์นี้ใช้ ใยแมงมุงที่ถูกน้ำค้างในตอนเช้าเป็นสัญลักษณ์

จากทั้งหมดทั้งมวลสรุปได้ว่า การเปลี่ยนเล็กน้อยของระบบที่เชื่อมโยงกันเป็นทอดๆ อาจส่งผลกระทบขนาดใหญ่ของระบบได้ Code Smell เหล่านี้ก็เช่นกัน ซึ่งมีลักษณะคือ หากคุณต้องการที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลง Code ณ ที่ใดที่หนึ่ง Code ในส่วนอื่นๆจะได้รับผลกระทบด้วย ดังนั้นคุณจำเป็นต้องแก้ไข Code ในที่อื่น ๆ ด้วย การพัฒนาโปรแกรมจึงกลายเป็นความซับซ้อนมากขึ้น งานมากขึ้น ใช้เวลามากขึ้น และมีราคาแพง

4. Code Smell แบบเอาไว้ก่อน (Dispensables)

สมมุติ มีบริษัทแห่งหนึ่ง มีพนักงาน 3 คน พนักงานคนแรกไม่มาทำงานตลอด อีกคนหนึ่งตายไปแล้ว เหลือพนักงานทำงานอยู่คนเดียว แต่คุณก็ยังจ่ายเงินเดือนให้พนักงานทั้งสามคนเหมือนเดิม ถ้าคุณเป็นนายจ้าง คุณควรจัดการอย่างไรดีครับ ย้อนกลับมาที่ พนักงานคนที่ทำงานเพียงคนเดียวของคุณ ลักษณะการทำงานของพนักงานคนนี้ คือทุกวันๆเค้าต้องมาฟังวิธีการทำงานกับนายจ้างทุกวัน วันละหลายชั่วโมงก่อนทำงานจริง เวลาทำงานเค้าต้องใช้เอกสารต่างๆที่เก็บไว้รวมกับกองหนังสือการ์ตูน เอกสารงานนั้นก็มักพิมพ์มามากกว่าหนึ่งฉบับ ถ้าคุณเป็นนายจ้าง คุณควรจัดการกับวิธีการทำงานของพนักงานคนนี้อย่างไรดีครับ
เรื่องดังกล่าวก็เพียงจะอุปมาให้เข้าใจ Code Smell แบบเอาไว้ก่อนไม่เป็นไร (Dispensables) มันก็คือลักษณะ Code ที่มีสิ่งที่ไม่จำเป็นหรือ เขียนมาโดยไม่มีจุดหมาย หรือเพื่อทดลองอะไรบางอย่าง หรือไม่ได้ใช้แล้ว เมื่อใช้งานจริงไม่ได้ถูกเรียกใช้งาน และไม่ได้มีการลบทิ้งหรือ Code มีลักษณะซ้ำช้อนกันมาก หรือมี Comment จำนวนมากเกินความจำเป็น Code ในลักษณะนี้อาจจะไม่ได้สร้างปัญหาให้ในกระบวนการอื่น แต่ในการทำงาน เราอาจจะต้องเสียเวลากับมันมากโดยไม่ได้ประโยชน์อะไร ดังนั้น เราควรหมั่นทำความสะอาดโปรแกรม มีประสิทธิภาพมากขึ้นและง่ายต่อการเข้าใจ

จบเนื้อหาครั้งนี้ไว้เท่านี้ก่อนครับ    ในครั้งต่อไปเราจะมาพูดถึงประเภทของ Code Smell ประเภทสุดท้าย สรุป Code Smell แต่ละประเภท เพื่อเกริ่นนำก่อนจะลงรายละเอียดต่อไปครับ ว่ามีอะไรบ้างครับ

Stream Magento ทีม Code คุณภาพ

Sources

• Refactoring: Improving the Design of Existing Code – Martin Fowler
• Mäntylä, M. V. and Lassenius, C. “Subjective Evaluation of Software Evolvability Using Code Smells: An Empirical Study”. Journal of Empirical Software Engineering, vol. 11, no. 3, 2006, pp. 395-431.